het laatste veldwerk...

Vier weken na mijn vertrek heb ik eindelijk wat tijd. Het is hectisch geweest, maar het was fantastisch! Ik heb definitief afscheid moeten nemen van de vrouwen groepen, iets wat me toch wel zwaar valt. Ik heb zoveel te vertellen dat ik niet weet waar te beginnen en nog minder wat achterwege te laten ;-). Alvast even kort samenvatten.
De dag na aankomst in Delhi ben ik doorgetrokken naar Rajasthan, waar ik opnieuw het zonne-energie project bezocht heb. Het was een zware week, omdat de NGO maar met moeite informatie loste. Nochtans is het een echte trekpleister, want 7 groepen buitenlanders zijn in diezelfde week de projecten komen bezoeken, waaronder 3 Vlamingen en 3 Walen…
Na een dagje uitwaaien in Delhi (het regende hier vreemd genoeg) heb ik voor de eerste keer alleen een nachttrein genomen. De bestemming was Koderma in de staat Jharkand, de locatie voor het laatste deel van mijn veldwerk. Er wachtte een helse karwei op mij. Ongeveer 400 shgs waren al bezocht en de resultaten lagen verspreid over het appartement. Ik heb die met één hulp (die ik gemiddeld elke 2u eens moest wakker schudden) allemaal gesorteerd en gecheckt. Niet evident, in een stadje (dorp) waar er maar 8u per dag elektriciteit voorzien is en waar de temperatuur makkelijk oploopt tot om en bij de 42 graden. Bovendien zijn er warme zandstormen, die mijn armen een prachtig relief bezorgen.

Barhi telt ook maar één deftig restaurant. Het resultaat van mijn kip curry met ei was een hele dag boven de Franse WC bengelen met een emmer voor me. Ik heb gevloekt in de eerste 10 dagen! Maar al de ellende is snel vergeten dankzij de laatste 10 (vette) dagen in de dorpen!
Vandaag een dagje 'rust' in Delhi en morgen richting Bihar voor de trouw van Sanjay!

Being like an Indian…
Ik heb altijd gezegd dat ik me graag eens volledig zou willen overgeven aan de Indische cultuur door samen te leven met een Indische (landelijke) familie. Dit was het begin van de 10 vette dagen… Na 10 dagen in een hotelletje onder constructie, ben ik verhuisd naar het appartement waar mijn collega’s en een deel van de ploeg enquêteurs woonden. Best grappig, want ik leefde samen met 8 Indische mannen! Ik heb al mijn westerse gewoonten volledig achterwege gelaten: ik kookte met hen, at alleen nog het eten dat zij aten (inclusief de kruiden en zonder bestek :)), heb eindelijk geleerd hoe een dorpeling deftig zijn kleren wast en hoe je op een betonnen vloer slaapt met enkel een lakentje als matras. Het was even wennen, maar uiteindelijk een prachtige ervaring. Voor de nieuwsgierigen… ik heb zelfs de toilet gewoonten moeten overnemen, omdat mijn voorraad toilet papier niet volstond (lang leve de kip curry) en ik geen nieuwe rol kon kopen op de plaatstelijke markt :). Zelf vond ik het eten het moeilijkste, aangezien er ontbeten werd rond 7u en er geen nieuwe maaltijd beschikbaar was tot rond 23u…We gingen ook meteen na het eten slapen, waardoor ik me niet volledig kon overgeven tot het ‘vreten’ in plaats van eten. Anders deed ik geen oog dicht …

Koderma en Barhi…
Jharkand is compleet verschillend van Orissa en Chhattisgarh, de staten van de eerste twee delen van het onderzoek. Armoede is niet zozeer een probleem, maar – zoals ik reeds vroeger heb verteld – vooral de sociale factor. Er is heel veel migratie, de positie van vrouwen is onzeker: ze krijgen van alles de schuld (als een dochter geboren wordt, is dat de schuld van de vrouw) en er wordt een hoge bruidschat betaald. Bovendien is dit een gemeenschap van ‘other backward castes (obc)’, wat de tweede hoogste kaste categorie is (orissa had vooral tribes, de laagste categorie). Pradan (de NGO) probeert projecten van de grond te krijgen (landbouw, kippen kwekerijen, etc.), maar niemand is bereid om die projecten op te starten. Vrouwen durven het risico niet nemen, uit schrik voor de reactie van hun echtgenoten en ze stellen ook dat hun kaste dat niet toelaat: ‘obc’s worden verondersteld business te doen en geen landbouw… Nochtans bieden deze projecten de perfecte oplossing tegen migratie (mannen kunnen ook meewerken in projecten). Er is in deze gebieden socio-economisch werk nodig. Psychologen en sociologen kunnen hier fantastisch werk leveren! En in de eerste plaats moet de overheid ervan overtuigd worden dat ook deze gemeenschappen problemen hebben. Heel veel projecten van de overheid concentreren zich op de tribal gemeenschappen, terwijl er amper aandacht is voor deze categorie. Ik hoop alvast mijn steentje bij te kunnen dragen…

Een paar recente verhaaltjes…
Elk jaar organiseert elke locatie van Pradan een ‘Mahadhiveshan’. Dat is de grootste bijeenkomst per jaar van shg vrouwen. De projecten worden voorgesteld, de vrouwen schrijven liedjes, maken toneeltjes en dergelijke rond hun groepen, maar ook rond de problemen die ze doorstaan en rond rechten die ze (zouden moeten) hebben. Een dag om veel van te leren dus. Dit jaar viel de Mahadhiveshan samen met mijn bezoek aan Koderma en zo ben ik meteen tot ‘chief guest’ gebombardeerd. Ik heb een speech gegeven voor om en bij de 5000 vrouwen en sta in 3 verschillende kranten. Eentje heeft als titel ‘samen bestrijden van het alcohol probleem door Lore Vandewalle’ :-). Ik was meteen een locale beroemdheid, iets wat zich duidelijk liet merken tijdens de bezoeken aan de dorpen in de daaropvolgende week…

De eerste week in Koderma had ik een ‘hotelkamer’. De – aldus de hoteleigenaar- ‘deluxe’ kamer, met zicht op de gang: ik kon in de gang kijken, maar de hele gang ook in mijn kamer! Een paar lakens en stevig touw hebben dat probleem (tot spijt van…) opgelost. Een ander probleem was echter de water voorziening. Elke kamer had 24u water, behalve de mijne. Bovendien viel mijn water telkens onverwacht weg, zoals bv. na het legen van de eerste emmer - om te bekomen van de hitte – en het inzepen. Ik heb een half uur gewacht, maar ben uiteindelijk toch moeten gaan bedelen bij de overburen - met mijn fantastisch blonde shampoo ‘Amy Winehouse’ kapsel…

Het onderzoek was ongeveer 3.5 weken voor mijn aankomst begonnen. Zowel de enquêteurs als de coördinatoren hadden al een stevige brok vermoeidheid in hun kleren. Een van mijn belangrijkste opdrachten was dan ook iedereen motiveren en ervoor zorgen dat ze op zijn minst geloven dat werken ook plezant kan zijn:
we zijn een dagje naar Bodh Gaya geweest, waar de ‘tree of enlightenment’ staat, de boom waaronder koning Siddharta Buddha werd.
We hebben een boottochtje gemaakt op de (prachtige) dam van Barhi. We hadden maar 20 min tijd, maar dat was voldoende om een oncontroleerbaar overenthousiast team te krijgen :-). Zelf heb ik van dat tochtje maar één iets onthouden “one picture please, didi, one picture”.
De laatste morgen zijn we om 5u opgestaan en hebben we één van de heuvels beklommen waar we dan ontbeten hebben met zicht op de dam. Om 7u30 moesten we terugkeren wegens onuitstaanbare hitte…
Uit de uitstap naar Bodh Gaya heb ik ten eerste geleerd dat het bewijs dat je iets bezocht hebt belangrijk is dan wat je bezoekt. Bijgevolg heb ik bij elke belangrijke plaats een foto van alle Indiërs alleen en van alle Indiërs met mij… Van de 600 getrokken foto’s heb ik er zelf 80 gehouden… Ze zijn hier ook perfect op voorbereid: over-bedrukte broeken en hemden, een kam, gel, spiegeltje, body lotion…
Verder heb ik geleerd dat al de kraampjes met souvenirs absoluut niet bedoeld zijn voor buitenlandse toeristen…

Dat het vasthouden van baby’s in India een hoog risicofactor inhoudt, is dubbel bewezen. 100% van de baby’s die ik heb vastgehouden, hebben zichzelf het recht toegekend om mij eens stevig onder te plassen… Ik heb dan maar beslist dat de volgende baby mijn adoptie zoon/dochter MET PAMPER wordt. En ik ben niet de enige die wil adopteren… er was een Indische vrouw die maar bleef aandringen om mij in huis te mogen nemen. Zelfs hier vinden ze me de perfecte schoondochter :-).

Nog twee verhaaltjes van februari…
Om niet ‘verveeld’ te raken met de Indische cultuur, probeer ik af en toe iets nieuws uit. Het Indische toilet-gaan fascineert me al langer en zo heb ik toch beslist om ook eens een ‘spuitertje’ uit te proberen. De spuiter is bovenaan het toilet geïnstalleerd. Na je behoefte moet je eenvoudigweg op een knopje duwen en dan word je netjes afgespoeld. Klein detail dat ze vergeten te vermelden: je billen heel goed dichtknijpen! Ik ben uitermate subtiel naar mijn plaats in het restaurant moeten gaan en heb geweigerd ook maar een stap te verzetten, tot mijn broek droog was…

Na het legen van de fles wijn die ik op bestelling vanuit België had meegenomen, moest ik ‘s nachts natuurlijk plassen (de Indiërs wilden enkel ‘een slokje’ proeven). Alleen spijtig dat de slipper van mijn voet schoof, net op het moment dat ik mijn voet naar de andere kant van het Franse toilet plaatste… verdere details zal ik achterwege laten…

Nog iets practisch
Ik ben vanaf 5 mei terug in België en voor één keertje kan ik nog niet zeggen wanneer ik terug vertrek! Het wordt in elk geval eens een lange zomer thuis…

Op 7 en 8 juni verzorg ik de preek in de kerk van Male (op 7 juni om 18u30 en op 8 juni om 10u30). De opbrengst van beide omhalingen gaat naar mijn kinderen in Jabalpur. Meer dan welkom dus!